Patroni roku 2023
ustanowieni przez Sejm:
Wojciech Korfanty
Paweł Edmund Strzelecki
Aleksander Fredro
Aleksandra Piłsudska
Maurycy Mochnacki
Jadwiga Zamoyska
Jerzy Nowosielski
Wojciech Korfanty
(1873-1939)
polski przywódca narodowy Górnego Śląska, związany z chrześcijańską demokracją.
Jedna z najważniejszych postaci Śląska
i jego walki o przyłączenie do Polski.
Jeden z ojców niepodległej Polski.
"W dniu 20 kwietnia 2023 roku przypada 150. rocznica urodzin Wojciecha Korfantego, jednego z ojców naszej niepodległości, wielkiego syna śląskiej ziemi, na stałe związanego z chrześcijańską demokracją wybitnego polityka, myśliciela społecznego i publicysty. (...)
Niech pamięć o tym wspaniałym człowieku – Ślązaku, Polaku i Europejczyku – będzie zawsze żywa oraz niech stanowi on wzór dla nas i przyszłych pokoleń. W uznaniu wielkich zasług Wojciecha Korfantego i w związku z 100. rocznicą powrotu Górnego Śląska do Polski Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2023 Rokiem Wojciecha Korfantego."
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000073401.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Korfanty
Zdjęcie nieznanego autorstwa - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wojciech_Korfanty_in_color_(1).jpg#/media/Plik:Wojciech_Korfanty_in_color_(1).jpg
Paweł Edmund Strzelecki
(1797-1873)
polski podróżnik, geolog, geograf,
Jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych,
odwiedził wszystkie kontynenty
"W 2023 roku przypada 150. rocznica śmierci Pawła Edmunda Strzeleckiego, wybitnego badacza, podróżnika, odkrywcy i filantropa, pierwszego Polaka,
który okrążył indywidualnie kulę ziemską w celach naukowych. Nazwiskiem Pawła Edmunda Strzeleckiego zostało nazwanych wiele obiektów geograficznych w Australii, a on sam trwale wpisał się w jej historię. (...)"
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000074401.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pawe%C5%82_Edmund_Strzelecki
Zdjęcie nieznanego autorstwa -https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pawe%C5%82_Edmund_Strzelecki_1.jpg#/media/Plik:Paweł_Edmund_Strzelecki_1.jpg
Aleksander Fredro
(1793-1876)
"W roku 2023 przypada 230. rocznica urodzin Aleksandra Fredry, najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także pamiętnikarza, poety oraz żołnierza kampanii napoleońskich. (...) Aleksander Fredro to twórca oryginalnej polskiej komedii.
Doskonale znał teatr europejski i jego tradycje, do których świadomie nawiązywał w swojej twórczości. Napisał kilkadziesiąt utworów scenicznych: jednoaktówek i komedii wieloaktowych, fars, grotesek i wodewilów, które szybko trafiały na sceny teatrów:
lwowskiego, warszawskiego i krakowskiego."
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000073601.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Fredro
Zdjęcie autorstwa Teodora Szajnoka - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portret_Aleksandra_Fredry_-_fotografia.jpg#/media/Plik:Portret_Aleksandra_Fredry_-_fotografia.jpg
Aleksandra Piłsudska
(1882-1963)
"31 marca 2023 roku przypada sześćdziesiąta rocznica śmierci Aleksandry Piłsudskiej – działaczki niepodległościowej, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej i Polskiej Partii Socjalistycznej, odznaczonej między innymi Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari „za męstwo i hart ducha wykazane w pracy niepodległościowej”, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami. (...)"
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000074001.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksandra_Pi%C5%82sudska
Zdjęcie nieznanego autorstwa - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aleksandra_Pi%C5%82sudska_(-1931).jpg#/media/Plik:Aleksandra_Piłsudska_(-1931).jpg
Maurycy Mochnacki
(1803-1834)
polski działacz i publicysta polityczny, filozof, jeden z teoretyków polskiego romantyzmu, pianista. Był uczestnikiem i kronikarzem powstania listopadowego – napisał Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831. Członek Związku Wolnych Polaków i Towarzystwa Patriotycznego.
"13 września 2023 roku przypada 220. rocznica urodzin Maurycego Mochnackiego – konspiratora, dziennikarza, krytyka literackiego, pianisty, członka niemal wszystkich ówczesnych tajnych sprzysiężeń przeciw Rosji w Warszawie i żołnierza Powstania Listopadowego, odznaczonego orderem Virtuti Militari, wielokrotnie rannego w kolejnych bitwach z Moskalami. Walczył pod Olszynką Grochowską, Ostrołęką, Wawrem, Okuniewem i nad Liwcem, najpierw jako szeregowiec, później oficer. Po upadku Powstania zmuszono go do emigracji, a rosyjskie władze zaborcze skazały go zaocznie na śmierć przez powieszenie. (...)"
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000073901.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Korfanty
Zdjęcie nieznanego autorstwa - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Maurycy_Mochnacki.JPG#/media/Plik:Maurycy_Mochnacki.JPG
Jadwiga Zamoyska
(1831-1923)
polska działaczka społeczna,
służebnica Boża Kościoła katolickiego.
"W listopadzie 2023 roku upłynie sto lat od śmierci Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej – współtwórczyni fundacji Zakłady Kórnickie, zaangażowanej społecznie patriotki, służebnicy Bożej, poliglotki, autorki spójnego systemu pedagogicznego, założycielki pierwszej w Polsce zawodowej szkoły gospodarstwa domowego i prekursorki myślenia o oświacie w kategoriach zarządzania projektem. (...)" - czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000073701.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jadwiga_Zamoyska
Zdjęcie nieznanego autorstwa - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jadwiga_z_Dzia%C5%82y%C5%84skich_Zamoyska.jpg#/media/Plik:Jadwiga_z_Działyńskich_Zamoyska.jpg
Jerzy Nowosielski
(1923-2011)
polski malarz, rysownik, scenograf, filozof i teolog prawosławny. Uważany za jednego
z najwybitniejszych współczesnych ikonopisarzy.
"W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Jerzego Nowosielskiego – wybitnego malarza, rysownika, scenografa, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki i myśliciela religijnego, uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. (...)"
- czytamy w Uchwale Sejmu.
Źródła: https://dziennikustaw.gov.pl/M2022000073501.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Nowosielski
Zdjęcie autorstwa Zbigniewa Kresowatego - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jerzy_Nowosielski_-_portret_wyk._Zbigniew_Kresowaty.jpg#/media/Plik:Jerzy_Nowosielski_-_portret_wyk._Zbigniew_Kresowaty.jpg
Patroni roku 2023 ustanowieni przez Senat:
Mikołaj Kopernik
Jan Matejko
Wisława Szymborska
Włodzimierz Przerwa-Tetmajer
Rok Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego
Mikołaj Kopernik
(1473–1543)
polski polihistor: prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz
i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią. Bywa też nazywany fizykiem i filozofem.
„Senat Rzeczypospolitej Polskiej podejmując uchwałę w 550. rocznicę urodzin tego Wielkiego Polaka, chce po raz kolejny przypomnieć jego postać i zasługi, na stałe obecne w naszej społecznej świadomości.
To przypomnienie ma na celu uświadomienie światowych zasług Polski
i Polaków dla nauki oraz wzmocnienie współczesnych dążeń świata nauki
i edukacji do podmiotowej obecności nauki w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym” – czytamy w uchwale.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Miko%C5%82aj_Kopernik
Zdjęcie autor nieznany - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nikolaus_Kopernikus.jpg#/media/Plik:Nikolaus_Kopernikus.jpg
Jan Matejko
(1838–1893)
polski malarz, twórca obrazów historycznych
i batalistycznych, historiozof. Był autorem ponad trzystu obrazów olejnych oraz kilkuset rysunków
i szkiców. Jeden z najwybitniejszych
polskich malarzy w historii.
"W 2023 roku mija 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci najwybitniejszego
i powszechnie cenionego polskiego malarza Jana Matejki. Jan Matejko konsekwentnie realizował misję artysty i prezentował postawę obywatelskiej służby narodowi. Jego celem było ukazanie w dziełach sztuki przyczyn upadku I Rzeczypospolitej oraz przypomnienie jej chlubnej przeszłości i dawnej potęgi. W ten sposób przekonywał Polaków żyjących pod zaborami o wartości ich kulturowego dziedzictwa i podtrzymywał dążenia do odzyskania niepodległości."– czytamy w uchwale.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Matejko
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20220001123
https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,15241,patroni-roku-2023.html?fbclid=IwAR09H8HyAAQYjMZ_-TgZxvwMZYOnkdSAkS9MGFd_OpiQUtjVlFfEn20CmB4
Zdjęcie autorstwa Jules Mien, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jan_Matejko.JPG#/media/Plik:Jan_Matejko.JPG
Wisława Szymborska
(1923–2012)
polska poetka, eseistka, krytyczka, tłumaczka, felietonistka; laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996), założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989), członkini Polskiej Akademii Umiejętności (1995), dama Orderu Orła Białego.
"W uznaniu zasług w setną rocznicę urodzin Poetki Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2023 Rokiem Wisławy Szymborskiej. O doniosłości literackiego dorobku Wisławy Szymborskiej świadczą nie tylko nagrody, ale także fakt, że Szymborska wciąż ma wierne grono czytelników w Polsce i za granicą.
Inspiruje literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów, krytyków sztuki, a także zwykłych czytelników, którzy znajdują w jej poezji odpowiedzi na najważniejsze pytania. Tematy, które poruszała w swojej poezji, wciąż są aktualne. Forma, jaką się posługiwała, ciągle zachwyca mistrzostwem.” – czytamy w uchwale.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wis%C5%82awa_Szymborska
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20220001117
Autor zdjęcia Mariusz Kubik, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wis%C5%82awa_Szymborska_2009.10.23_(1).jpg#/media/Plik:Wisława_Szymborska_2009.10.23_(1).jpg
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82odzimierz_Tetmajer
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20220001182
Autor zdjęcia - nieznany - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:W%C5%82odzimierz_Tetmajer_(-1911).jpg#/media/Plik:Włodzimierz_Tetmajer_(-1911).jpg
(1861–1923)
polski malarz i grafik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski; polityk (działacz ludowy i niepodległościowy). Brat przyrodni poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera.
"W setną rocznicę śmierci. W uznaniu wielowymiarowej działalności Włodzimierza Przerwy-Tetmajera, obejmującej zarówno aktywność artystyczną, społeczną, jak i zaangażowanie w odzyskanie przez Polskę niepodległości, Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2023 Rokiem Włodzimierza Przerwy-Tetmajera.” – czytamy w uchwale.
Włodzimierz
Przerwa-Tetmajer
Rok Pamięci Bohaterek
i Bohaterów
Getta Warszawskiego
zbrojne wystąpienie żydowskich podziemnych formacji zbrojnych na terenie warszawskiego getta od 19 kwietnia do 16 maja 1943.
"W 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim senat oddaje hołd poległym oraz tym, którzy przeżyli i do końca swoich dni podnosili głos protestu przeciwko zbrodniczym planom zagłady narodu żydowskiego. ” – czytamy w uchwale.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_w_getcie_warszawskim
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20220001203
Autor zdjęcia - Adrian Grycuk - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Warsaw_Ghetto_Monument_2021.jpg#/media/Plik:Warsaw_Ghetto_Monument_2021.jpg
Patroni roku 2023
ustanowieni przez Sejmik Województwa Mazowieckiego:
Aleksander Sochaczewski
2023 Rokiem Powstania Styczniowego
Aleksander Sochaczewski
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Sochaczewski
https://bip.mazovia.pl/pl/bip/sejmik/uchwaly-sejmiku/rejestr-uchwal-sejmiku/uchwala-20822-sejmiku-wojewodztwa-mazowieckiego-z-dnia-2022-12-20.html
Zdjęcie autorstwa Anonimowy - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aleksander_Sochaczewski_foto_(cropped).jpg#/media/Plik:Aleksander_Sochaczewski_foto_(cropped).jpg
(1843-1923)
polski malarz żydowskiego pochodzenia, reprezentant romantyzmu, sybirak.
"W 2023 roku przypada 180. rocznica urodzin i 100. rocznica śmierci wybitnego polskiego artysty żydowskiego pochodzenia Aleksandra Sochaczewskiego. Za udział w Powstaniu Styczniowym był więziony w Cytadeli Warszawskiej, a następnie zesłany na Syberię. Jego dzieła stanowią swoistego rodzaju dokumentację niedoli Polaków skazanych na banicję bezpośrednio
po upadku Powstania Styczniowego. Członkowie Zespołu wyrazili także chęć rozpropagowania twórczości Aleksandra Sochaczewskiego na Mazowszu, jako przedstawiciela Sybiraków." - czytamy w Uchwale Sejmiku Województwa Mazowieckiego.
Powstanie Styczniowe
tj. Królestwo Polskie i ziemie zabrane.
"W 2023 roku przypada 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. Jest to jedno z największych powstań narodowych. Bitwy pomiędzy powstańcami i Moskalami odbywały się w niemal każdym powiecie, stąd na terenie Mazowsza znajduje się wiele upamiętnień tego zrywu narodowowyzwoleńczego. Za udział w Powstaniu wielu Polaków zostało więzionych i zesłanych na katorgę na Syberię, gdzie spędzili wiele lat. Tylko niewielu Sybiraków przeżyło to zesłanie i doczekało się wolnej Polski. W trakcie Powstania Tymczasowy Rząd Narodowy, podpisując dokumenty, używał pieczęci składającej się z 3 herbów: Polski, Litwy i Ukrainy, co może być symbolem walki z Rosją także w obliczu trwającej wojny na Ukrainie." - czytamy w Uchwale Sejmiku Województwa Mazowieckiego.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_styczniowe
https://bip.mazovia.pl/pl/bip/sejmik/uchwaly-sejmiku/rejestr-uchwal-sejmiku/uchwala-20722-sejmiku-wojewodztwa-mazowieckiego-z-dnia-2022-12-20.html
Obraz autorstwa Artur Grottger - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Polonia_Bitwa.jpg#/media/Plik:Polonia_Bitwa.jpg
